In hun naspeuringen naar het verleden van onze wijk is de werkgroep Historisch Emmerhout onder andere in gesprek met bewoners van het eerste uur die nog kunnen vertellen over de jaren 1930 en daarna. Een van hen is de negentigjarige Klaas Hummel.

Klaas werd op 7 januari 1931 geboren in een houten huis aan de Tramwijk in Nieuw-Weerdinge als zoon van Tjitte Hummel en Antje Gringhuis. In het kader van krotopruiming verhuisde het gezin met acht kinderen in 1938 naar een stenen gemeentewoning aan de Oude Markeweg 18. Thans is dit ongeveer de plek waar de Laan van de Marel aansluit op het fietspad tussen Angelslo en Emmerhout. Met de woning gingen ze erop vooruit, maar de Randweg/Markeweg bleef een arme streek. Het water werd achter het huis uit de put gehaald. In de winter brandde de kachel op turf en er werd gekookt op een kachel. Groente en aardappelen kwamen uit eigen groentetuin.

(foto uit collectie Klaas Hummel)

Oorlog op de Schans

Klaas ging naar de lagere school in Emmerschans. ‘Op school waren we vriendjes maar na school niet meer. Emmerschans heette Rusland. De Randweg van Boslaan richting Oude Roswinkelerweg was Letland. De Randweg tussen Oosterstraat en Oude Markeweg heette Finland. Waarom dat zo was weet ik niet. Vrij van school maakten we ‘ruzie’ met elkaar. We hadden oorlog met Rusland en Letland die we uitvochten bij de vuilnisbelt aan de Schansstraat.’ Net als zijn vader en al zijn broers, ging hij in het veen werken. Omdat hij te klein was, werd hij na een halve dag al weggestuurd om vervolgens aan de ambachtsschool in Emmen voor kleermaker te leren. ‘Als kleermaker verdiende je niet veel maar ik was wel de enige in het gezin die ook in de winter geld in huis bracht’, aldus Klaas. Klaas kreeg werk bij de Bendien waar hij uiteindelijk afdelingschef werd. Na de sluiting werkte hij tot zijn pensioen bij de NPBI in Emmer-Compascuum.

Drummer

Vader Tjitte was ook ‘trommelslager’, waardoor Klaas al jong zag hoe je de trommels roert. Als 14-jarige moest hij in 1945 invallen in het accordeonorkest van zijn vader, tijdens een van de bevrijdingsfeesten. Die werden gehouden in lege boerenschuren in de omgeving, onder andere bij boer Deddens aan de Markeweg. Klaas zou de drumstokken pas 72 jaar later weer neerleggen toen hij 86 was.

(foto: Wytse Bouma)

Boeren en veenarbeiders

Het geheugen van Klaas is nog best. Hij noemt de namen en soms bijnamen van de bewoners van Randweg, Oude Markeweg en Oosterstraat. Bewoners waren vooral boeren en veenarbeiders.  Aan de Randweg woonden veel communisten. Jan Halm, bijgenaamd Zwarte Jan is er zo een. Hij bouwde zijn eigen, houten huis aan de Randweg in een stuk heideveld. Omdat het veld van ‘niemand’ is kan hij er blijven wonen.

Terug in Emmerhout

Toen Klaas 23 was huwde hij met Gea de Hart. Ze verhuisden naar Noordbarge. Vader Tjitte, een echte verzamelaar, verhuisde mee. Klaas en Gea kregen drie kinderen. Na Noordbarge woonde Klaas met zijn gezin nog in Emmermeer en Angelslo maar kwam in 2012 terug naar Emmerhout. Met veel plezier woont hij in De Schans en heeft zijn oude werk weer opgepakt. Hij zet nog graag een rits in een broek of kort een broekspijp in. De naaimachine snort nog regelmatig bij de kleermaker-muzikant.

 

Wijkberichten 2021 I 1